ارتش شاهنشاهی ایران

نظامی

بیوگرافی کامل درباره ارتش شاهنشاهی ایران

ارتش شاهنشاهی ایران، پیکرهٔ اصلی نیروهای مسلح ایران را در زمان دودمان پهلوی تشکیل می‌داد. وظیفهٔ اصلی ارتش، حفظ تمامیت ارضی و دفاع از کشور در برابر تهاجم نظامی بیگانگان بود. ارتش شاهنشاهی توسط محمدرضا شاه بنیانگذاری شده بود زیرا ایران در پایان دوران جنگ جهانی دوم ایران، از وجود نعمت ارتشی یکپارچه، آموزش دیده و متمرکز محروم بود. در پی اعلام بی‌طرفی ارتش در روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ پس از گذشت ۳۷ روز از خروج محمدرضاشاه پهلوی از ایران، نهایتاً انقلاب ایران به وقوع پیوست و دودمان پهلوی بر کنار شد. پس از انقلاب، بسیاری از افسران عالی‌رتبه ارتش شاهنشاهی اعدام شدند.

نوسازی و قدرتمند کردن ارتش از دوره سلطنت محمدرضاشاه تسریع شد. با دستور مستقیم شاه نیروی هوایی شاهنشاهی با خرید جنگنده اف۱۴ و دیگر هواپیماهای جنگنده مدرن آمریکایی تجهیز گردید که در جنگ ایران و عراق کمک شایانی به ایران کرد. نیروی دریایی ارتش نیز با خرید ناوهای جنگی به قدرتی رسیده بود که کنترل خلیج فارس را به تنهایی به دست بگیرد. نیروی زمینی ارتش با قدرت گروهک‌های تجزیه طلب را سرکوب کرد و به غائله آذربایجان پایان داد. ارتش شاهنشاهی حاکمیت ملی را در سراسر ایران با اقتدار تثبیت کرد.

سید روح‌الله خمینی با پیشنهاد گروه‌های کمونیستی مبنی بر انحلال ارتش مخالفت کرده و در ۲۹ فروردین ۱۳۵۸ در حمایت از ارتش پیامی صادر کرد که هر سال با برگذاری رژه توسط نیروهای ارتش در شهرهای مختلف گرامی داشته می‌شود.

جایگاه ارتش شاهنشاهی
ارتش شاهنشاهی در رژیم پهلوی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. رضاشاه و پسرش محمدرضاشاه با امید زیادی که به ارتش برای حفظ تمامیت ارضی ایران داشتند، بیشترین بودجهٔ کشور را صرف تجهیز ارتش می‌کردند. خرید سلاح‌های پیشرفته از کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا، پُرشمار کردن نفرات ارتش و اختصاص دادن حقوق و مزایای عالی برای نظامیان بالادست از جمله اقدامات محمدرضاشاه در این زمینه بود. وی با درآمدهای نفتی، ارتش ۱۲۰ هزار نفری را به ۴۱۰ هزار نفر و همچنین بودجهٔ ارتش را به هشت میلیارد دلار رساند.

آموزش
رضاشاه، سامانه آموزش نظامی در مدارس نظام و دانشکده افسری را بر اساس پیاده‌نظام مدرن اروپایی تدوین کرد. همچنین در اردیبهشت ۱۳۰۱، اعلام نمود که هرساله تعدادی افسر ایرانی را برای آموزش فنون نظامی به فرانسه خواهد فرستاد. اولین گروه از این افسران در خرداد ماه سال ۱۳۰۲ به دانشکده‌های افسری سن سیر (پیاده‌نظام)، سمور پاریس (سواره نظام)، ژیمناستیک ژوان ویل، مدرسه توپخانه پواتیه، مدرسه مهندسی ورسای و دیگر مدارس نظام فرانسه اعزام شدند. قشون کشی‌های داخلی و جنگ‌های نامنظم برای تثبیت حاکمیت ملی نیز به کسب تجربه بیشتر توسط نیروها کمک شایانی نمود

عملیات‌های نظامی برجسته
ارتش شاهنشاهی ایران در سرکوب گروهک‌های تجزیه طلب موفقیت چشمگیری داشت. در زمان رضاشاه ارتش توانست شیخ خزعل و سیمیتقو را از بین ببرد. در زمان محمدرضاشاه ارتش با قاطعیت تمام در جریان غائله آذربایجان به حکومت خلق آذربایجان و جمهوری مهاباد پایان داد.

ارتش شاهنشاهی ایران طی سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۵ به‌منظور سرکوب شورش ظُفار در سلطان‌نشین عُمان، عملیات نظامی داشت که طی آن افسران ارتش توانستند عملیات نظامی واقعی را تجربه کرده و بسیاری از طرح هاو آرایش‌های دفاعی و پیشروی جنگی را تمرین کنند که بعدها در جنگ ایران و عراق بسار مفید واقع شد. ارتش شاهنشاهی طی پیروزی در این عملیات توانست توده ای‌های تجزیه طلب را از خاک عمان بیرون براند.

از عملیات‌های اطلاعاتی مهم ارتش شاهنشاهی ایران می‌توان به برنامه شناسایی آیبکس از ارتش عراق اشاره کرد.

نیروهای سه‌گانه ارتش شاهنشاهی ایران
نیروی زمینی شاهنشاهی ایران
نیروی هوایی شاهنشاهی ایران
نیروی دریایی شاهنشاهی ایران

فرماندهان و رئیسان ستاد ارتش
سپهبد امان‌الله جهانبانی از دی ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۵
سرتیپ حبیب‌الله شیبانی از ۱۳۰۵ تا ۱۳۰۶
سرتیپ محمد نخجوان از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۳ (کفیل)
سرلشکر عزیزالله ضرغامی – از ۱۳۱۳ تا ۱۳۲۰
سرلشکر مرتضی یزدان‌پناه – از ۹ مهر ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۱
سرتیپ حسن ارفع – از ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۲
سرتیپ حاج‌علی رزم‌آرا – از ۱ مرداد ۱۳۲۲ تا مهر ۱۳۲۲
سرتیپ علی ریاضی – از ۱۳۲۲ تا ۱۳۲۳
سرلشکر حاج‌علی رزم‌آرا – از ۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۳ تا آذر ۱۳۲۳
سرلشکر حسن ارفع – از ۶ دی ۱۳۲۳ تا ۲۷ بهمن ۱۳۲۴
سرلشکر فرج‌الله آق‌اولی – از ۲۷ بهمن ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۵
سرلشکر حاج‌علی رزم‌آرا از ۱۰ تیر ۱۳۲۵ تا تیر ۱۳۲۹
سرلشکر عباس گرزن – از تیر ۱۳۲۹ تا ۳۱ تیر ۱۳۳۱
سپهبد مرتضی یزدان‌پناه – از ۲ مرداد ۱۳۳۱ تا ۳۰ مرداد ۱۳۳۱
سرلشکر محمود بهارمست – تا ۹ اسفند ۱۳۳۱
سرتیپ محمدتقی ریاحی – از ۹ اسفند ۱۳۳۱ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
سرلشکر نادر باتمانقلیچ – از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴
سپهبد عبدالله هدایت – از مرداد ۱۳۳۴ تا ۲۴ اسفند ۱۳۳۹
سپهبد عبدالحسین حجازی – از ۲۴ اسفند ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۴
ارتشبد بهرام آریانا – از ۳۰ آذر ۱۳۴۴ تا اردیبهشت ۱۳۴۸
سپهبد فریدون جم – از ۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۸ تا ۲۸ تیر ۱۳۵۰
ارتشبد غلامرضا ازهاری – از ۱۳۵۰ تا دی ۱۳۵۷
ارتشبد عباس قره‌باغی – از دی ۱۳۵۷ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷

تجهیزات
محمدرضا پهلوی با توجه به افزایش قیمت نفت در آغاز دهه پنجاه شمسی و حمایت آمریکا مدرن سازی ارتش را به‌طور گسترده آغاز کرد. صدها فروند جنگنده‌های نورثروپ اف-۵ و مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم خریداری شد و نیروی هوایی ایران به سرعت به یکی از برترین نیروی‌های هوایی در منطقه تبدیل گردید. پس از تولید جنگنده‌های اف ۱۴ سفارشی بالغ بر ۱۵۰ برای شرکت گرومن ارسال شد و ۷۸ فروند تحویل و در قالب چهار اسکادران فعال شدند. خرید تعداد زیادی از انواع هلیکوپترهای جنگی بل ای‌اچ-۱ سوپرکبرا نیز هوانیروز شاهنشاهی ایران را قدرتمند کرد. نیروی زمینی ارتش شاهنشاهی نیز پس از خرید حجم گسترده‌ای از تسلیحات نظامی شامل تانک‌های چیفتن، ام۴۷ و ام۴۸ و ام۶۰ و مقداری زیادی موشک‌های ضدتانک مدرنیزه شد

نشان نیروی زمینی شاهنشاهی ایران

نشان واحدهای اف-۱۴ تام‌کت‌های ایران

نشان‌واره رسمی نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی ایران

نشان گروه آیروباتیک تاج طلایی نیروی هوایی شاهنشاهی ایران

مهر نیروی دریایی شاهنشاهی ایران

محمدرضا شاه پهلوی با پوشش رسمی بزرگ‌ارتشتاران در کنار سپهبد نادر جهانبانی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *